سنین و مراحل تکامل بازی از صفر تا شش سالگی

لطفأ با من بازی کنید6 هفتگی: وقتی کودک توسط مراقب آشنا از جا بلند می شود و طرف صحبت قرار می گیرد، متقابلا از طریق نگاه کردن، گوش دادن، ادای اصوات و نیز تکان دادن بدن به مراقب پاسخ می دهد.

12 هفتگی: کودک جغجغه را محکم در دست نگاه می دارد، اما هنوز قادر نیست که نگهداری اسباب بازی را با جهت دید خود هماهنگ سازد.

با قرار دادن شیرخوار روی شکم، او قادر است خود را روی دست ها نگه دارد و به سطحی که روی آن دراز کشیده چنگ بزند و از دیدن و شنیدن همزمان صدای حرکات انگشتانش لذت ببرد.

زمانی که سر و پشت کودک در وضعیت خوبی قرار گرفته باشد، او می تواند هماهنگی حرکات چشم و دست خود را در بازی با انگشتان نشان دهد.

18 هفتگی: هنگامی که هماهنگ سازی منسجم حرکات چشم و دست حاصل شود، او می تواند اسباب بازی را بین هر دو دست نگاه دارد و دایما دست ها را باز و بسته کند.

5/5 ماهگی: کودک پاهای خود را به حالت عمودی باز کرده و موفق به هماهنگسازی حرکات چشم و پای خود می شود.

6 ماهگی: کودک با حالتی متمرکز و دو دستی به قطعه اسباب بازی نزدیک می شود و بلافاصله پس از برداشتن اسباب بازی، آن را به دهان می برد.

کودک درحالی که اسباب بازی ها را با هر دو دست نگاه داشته، آن را به دست راست منتقل کرده و به دهان می برد.

9 ماهگی: کودک روی زمین می نشیند و قادر است به جوانب خود دسترسی داشته باشد.

زیر و رو کردن اشیا کوچک با انگشت اشاره از مشخصات این سن است. در حالیکه انگشت اشاره دست دیگر نیز وضعیتی مشابه به خود گرفته است.

10 ماهگی: کودک از دیدن و شنیدن صدای برخورد اسباب بازی ها لذت می برد.

11 ماهگی: طفل با کمک و تشویق می تواند نخستین گامهای خود را بردارد.

کودک در حالیکه دو شی را با خود حمل می کند شروع به حرکت می کند.

12 ماهگی: کودک خود را به مبل نگاه می دارد و به اطراف نگاه می کند و اشیا مورد علاقه اش را بررسی می کند.

کودک هنوز قادر نیست اشیا را نام ببرد ولی می تواند کاربرد آنها را نشان دهد.

کودک با سبکی متناسب با سنش مداد رنگی را در دست می گیرد اما چند لحظه بعد مداد رنگی را به دست دیگر منتقل می کند.

کودک اسباب بازی ها را به اطراف پرتاب می کند و مجددا با صدای بلند آنها را می خواند. این عمل نشانگر فهم و درک کودک از تداوم اشیا است.

کودک در پاسخ به درخواست مراقب، بازی بده بستان را انجام می دهد و در تبادل بازی و گفتگو نوبت را رعایت می کند.

کودک از تماشای کتاب با مشارکت مادرش لذت می برد و در عین حال از دو قاشقی (یا هر چیز دیگری) که در دست دارد، غافل نمی شود.

14 ماهگی: کودک از گذاشتن و برداشتن اشیا از درون ظرف لذت می برد.

15 ماهگی: کودک روی زمین خم شده و به کتاب مصور نگاه می کند و چند صفحه از آن را ورق می زند.

حدودا در این سن، از نقش برس و شانه آگاهی دارد و قادر است به شکل قابل فهمی از کلمات استفاده کند.

18 ماهگی: در این سن، کنترل کودک روی اسباب بازی های کشیدنی و هل دادنی به وضوح نمود پیدا می کند.

چند هفته بعد او می تواند به عقب یا به جوانب قدم زند و کالسکه کوچک اسباب بازی خود را به عقب یا به جلو براند.

19 ماهگی: در این سن، خیلی سریع و به حالت سینه خیز از پله ها بالا می رود و ترتیب معمول حرکات دست راست، پای چپ و سپس دست چپ و پای راست را به معرض نمایش می گذارد.

20 ماهگی: در این سن، کودک به طور همزمان از دیدن و شنیدن و دقت در چکش زدن (چکش اسباب بازی) به اشیا لذت می برد.

کودک میل زیادی به درون و بیرون رفتن از جعبه های بزرگ دارد و از این طریق به اندازه و وضعیت نسبی خود پی می برد.

24 ماهگی: او به راحتی از کفش هایی که در دسترسش است برای بازی کردن استفاده می کند و لذت می برد.

شروع به بازی های خیالی می کند. مثلا عروسکی را انگار که بچه اش است، با لالایی می خواباند.

3-2 سالگی: کودکان دو تا سه ساله ازتوپ بازی، خانه سازی، قطعه سازی، قطار کردن اسباب بازی ها، جلو عقب بردن ماشین اسباب بازی، آب بازی، خاک بازی، بازی های کامپیوتری ساده، ابزارالات موسیقی و کتاب لذت می برند.

4-3 سالگی: در حدود سه سالگی کودک کم کم با همسالان خود ارتباط برقرار می کند. در این دوره، کودکان به بازی در فضای باز، بازی های جور کردنی، بازی روی میز، بازی زمینی و بازی های اجتماعی-فرهنگی علاقمندند و کم کم درک کودک از نیاز به بحث، تصمیم گیری، مشارکت، رعایت نوبت و بازی بر اساس قوانین توافق شده شناخته می شود.

در سه سالگی کودک با اعتماد به نفس بیشتری می دود، عقب عقب یا به جوانب می رود و روی یک پا می ایستد. اغلب یک پایی از پلکان بالا رفته و دو پایی پایین می آید.

مهارت های ظریف حرکتی در این سن، بازی با قطعات و کاردستی های ساده که استفاده از قیچی و مهره را بطلبد، بازی های استاندارد، ابزار آلات موسیقی، اشیا چوبی و بازی های کامپیوتری  را شامل می شود.

5-4 سالگی: در حدود چهار سالگی، کودک از قبل اعلام می کند که تصمیم دارد چه چیزی نقاشی کند و قبل از شروع به کار تصویر آن را در ذهنش تجسم می کند.

بچه های چهار ساله از طبع شوخی برخوردارند و از شعر، چیستان، لطیفه های ساده و شوخی های لفظی لذت می برند. بچه ها از آنکه داستان برایشان خوانده شود، لذت می برند و اگر بتوانند در حین خواندن داستان، تصاویر آن را نیز مشاهده کنند، این لذت مضاعف می گردد.

در این دوره کودکان اغلب نسبت به حیوانات اهلی خانگی علاقه وافری از خود نشان داده و آنها را در بازی خیالی خود شرکت می دهند. حدودا در این سن، کودک شیفته علت و معلول است. کشف و کنجکاوی آنها در محیط همیشه با تشخیص خطرات همراه نیست لذا نظارت والدین ضروری است.

6-5 سالگی: در این مرحله، کودکان در بازی های گروهی و قانونمند شرکت می کنند و قابلیت های ویژه، علاقه به ورزش، کارهای هنری و فعالیت های خلاقانه از خود بروز می دهند.

در این سن، کودک می تواند بپرد و توپ را با پا چندین متر آن طرف تر پرتاب کند و یا بر دوچرخه ای که چرخهای کوچک نگاهدارنده دارد، سوار شود. نحوه نگاه داشتن قلم مو و مدادش شبیه به بزرگسالان است. جملات بلند می سازد و نوبت را در گفتگو رعایت می کند.

مفاهیمی مانند اندازه و مقیاس را درک می کند. برای پیشرفت در بازی، از قبل تصمیم گیری و برنامه ریزی می کند و علاقمند است که بچه های کوچکتر را در بازی راهنمایی کند.

برگرفته از کتاب بازی در اوایل کودکی- از بدو تولد تا شش سالگی/ تالیف: ماری د.شریدان/ ترجمه: دکتر ضیا اسلامی و مهدیه محمود آبادی

  مرسی از مامانای مهربون که حوصله کردن وخوندن